Saturday, November 21, 2015

Symbolskt sjálvstýrisstríð

Sjálvstýrisstríðið er í løtuni meiri at kalla eitt tómt symbolskt stríð.
Eitt ð ella eitt einstakt orð eru vorðin plakatin, sum sigur um tú ert fyri ella móti eini sjálvstøðugari tjóð. Um tað eitur nummarplátur ella nummarspjøldur verður mitt í tí heila ein álvarsamur spurningur.
Flyta Dag og Viku fyri X-faktor verður eitt symbolskt kríggj.
Kili ella Chile verður ein av spurningunum, um vit skulu taka ræðið á okkara egna landi og alfabeti.
Inni í symbolsku klokkuni spæla politisku flokkarnir pikk.
"Nei, tú hevur pikkið!"
Hvørki eitt ð ella sjónvarpsskráin hava nakað við veruligt sjálvstýri at gera. Hatta verða altíð spurningar, sum vit skulu taka støðu til - sjálvstøðug tjóð ella partur av heimastýrinum. Vit skulu taka støðu til hasar spurningarnar - tað skulu og eiga allar sjálvstøðugar tjóðir.
Spurningurin er bara, um vit vilja verða ein sjálvstøðug tjóð, og um tað gevur veruligar fyrimunir - og ikki symbolskar fyrimunir. Alt tað symbolska loysist ikki - um vit velja eitt ella hitt.
Veruligir fyrimunir eru heldur ikki bara fíggjarligir fyrimunir - well denn, tað eru tað eisini. Men fyrimunirnir at taka ábyrgd av okkum sjálvum gevur eisini ein lætta. At vita, at eingin annar er har - at hetta er okkara land.
Einki land - heldur ikki Føroyar - kunnu liva uttan tætt samstarv við onnur lond. Sjálvandi vil okkara samstarv verða vent móti Danmark nógv ár afturat - og hví ikki tað?
Og eg haldi, at vit skulu loysa fyri at fáa okkara egnu viðurkenning.
Tá verða vit ikki heft at, hvat Danmark ella onnur lond gera. Heldur ikki lata onnur lond avgera, um vit skulu fara kríggj.
Nú haldi eg at ein góð grundgeving fyri at loysa er, at Danmark fer í kríggj í heilum og vit gerast ein kríggstjóð.
Eg haldi vit skulu loysa og so taka okkara natúrligu støðu í heimssamfelagnum.
Og eg haldi ikki, at pengar skulu verða avgerandi.
Sjálvsvirðið skal vera avgerandi - og rætturin til at siga nei til kríggj.
Yvirtøka av loftrúminum hevur einki við pengar at gera. Tað hevur við ræðisrætt at gera. Heldur ikki yvirtøkan av undirgrundini.
Tað er symbolskt, at vit ikki kunnu fara til olympisku leikirnar undir merkinum. Men tað er eisini eitt prógv um, at vit ikki vilja taka ábyrgdina - ta endaligu.
Einar sjálvstøðugur Føroyar eru ikki eitt symbolskt stríð.

Landsfund fyri læstum hurðum

Pressan hevur ongan sjálvsagdan rætt at verða við til landsfundir hjá politiskum flokkum - heldur ikki Fólkaflokkinum.
Politiskir flokkar skipa seg, sum teir halda er best og soleiðis sum teir halda tað gevur størstu ávirkan - eitt nú flestar atkvøður á valunum.
Fólkaflokkurin hevur so avgjørt at halda landsfund fyri læstum hurðum. Jacob Vestergaard segði við útvarpið, at "tað er í fínasta lagi, at landsfundurin er afturlatin. Tað forðar fyri øsing, at fjølmiðlarnir ikki eru við."
Tí mugu vit, sum ikki eru boðin við á landsfundin, bara hugsa at Fólkaflokkurin heldur, at læstar dyr eru tað besta fyri flokkin.
Fólkaflokkurin skinklar í løtuni. Valúrslitini hava ikki verið góð. Skuldsetingarnar móti formanninum høvdu í øðrum flokkum elvt til orðaskifti um leiðaslan var tann rætta. Ein av vældámdu limunum - Annika Olsen - rennur leys millum flokkar og sjónarmið.
Flokkurin hevur mist undirtøku í høvuðsstaðnum. Flokkurin kallar seg vinnulívsflokk, men meirilutin í tingbólkinum er uppvaksin innan tað almenna.
Einki at ivast í, at flokkurin mist nógv, tá Framsókn var stovnað og tá Annika Olsen segði farvæl við tí grundgeving, at konservativa linjan hevði vunnið.
Nú er bara konsentratið av fólkaflokshugsjónini eftir í flokkinum.
Ein partur av tí hugsjón er, at fjølmiðlar eggja til øsing. Ein annar partur er, at opinleiki órógvar. Ein triði partur er, at flokkurin tekur ikki í álvara tær skøvur, sum formaðurin hevur fingið. 
Tey, sum kanska umhugsa at atkvøða fyri Fólkaflokkinum, sleppa ikki at hoyra, hvørji politist mál flokkurin kjakast um.
Kanska skuldu fólkafloksfólk skeitt í stevnuskránna og vita um okkurt skuldi verið broytt. Kanska hevur flokkurin brúk fyri einum breiðum orðaskifti um stevnuskránna. Kanska eisini einum breiðum orðaskifti um demokratiið í flokkinum.

Fyrsta greinin í stevnuskránni hjá Fólkaflokkinum ljóðar: Hin føroyski Fólkaflokkurin (radikalt sjálvstýri) er ein liberalur, sosialur og demokratiskur sjálvstýrisflokkur.
Flokkurin sigur seg vera demokratiskan, men um hann hevur innhýsis demokrati ber til at ivast um. Limirnir í flokkinum sleppa ikki at koma við uppskotum til formann - tað er tingbólkurin einsamallur, sum tekur sær av tí.

Stevnuskráin er sambært heimasíðuni hjá flokkinum seinast endurskoðað í 1986. Har verður mælt til at sjónvarp og útvarp arbeiða meiri saman. Har verður mælt til at yvirtaka undirgrundina. Har stendur eisini: Fólkaflokkurin vil tryggja teimum, ið ikki eru arbeiðsfør, handliga ella andliga, sømulig kor her á landi. Um skattapolitikk stendur: Fólkaflokkurin vil framhaldandi arbeiða fyri at gera skatta- og avgjaldslóggávuna einfalda og skattabyrðuna rættvísari.

Niðurstøðan er so einføld: Flokkurin skipar seg sjálvur, og Fólkaflokkurin ynskir læstar dyr.