Tuesday, December 8, 2015

Heðin og Havnin: Gott journalistiskt val, men ikki nóg sannførandi

Valla er nakað journalistiskt evni meiri sjálvsagt enn Heðin og Havnin. Tí er tað so journalistiskt rætt, sum nakað, at viðgera viðurskiftini í høvuðsstaðar kommununi og leiklutin hjá Heðini Mortensen. Tað er journalistiskt rætt, tí borgarstjórin fyri fyrstu ferð í søguni dróg ein meiriluta við sær í býráðið, tí býráðið ger risastórar íløgur, tí borgarstjórin er so sjónligur sum nakar, tí borgarstjórin nú eisini er valdur í Løgtingið, tí borgarstjórin hevur sitið meiri enn 40 ár í býráðnum.  Og so eru tað minst 10 aðrar góðar grundir at velja eitt evni, sum Heðin og Havnin.
Tí hevur journalistiska valið hjá Kringvarpinum sjálvandi einki við flokslit ella øvundsjúku ella forfylging at gera.
Tað er eitt reint fakligt journalistiskt val, ja í roynd og veru ber til at undra seg yvir, at sendingin ikki er gjørd áður.

52 minuttir um Heðin og Havnina
Og í gjárkvøldið sendi Kringvarpið so góðar 52 minuttir um Heðin og Havnina.
Men minuttirnir kundu verið meiri sannførandi.
Sendingin lýsti nøkur úrvald viðurskifti í Tórshavnar Býráð og í ein vissan mun knýtti Heðin Mortensen at teimum.
Fyri mær var tað ikki heilt greitt, hvat journalistiska ætlanin var við sendingini. Sendingin peikaði í ov nógvar ættir.
Sumt var um fíggjarligar avgerðir, ið ikki hava verið serliga skilagóðar. Eitt nú alt málið at keypa frá Bank Nordik og byggja út og um á Vestaru Bryggju. Í fyrsta lagi var ikki nógv nýtt í tí lýsingini og í øðrum lagi var ikki heilt greitt, hvat tað dømið skuldi lýsa um Heðin og Havnina. Var tað fíggjarligt oysl, var tað planloysi, var tað demokratiskt undirskot, var tað einaræðið hjá Heðini, var tað samanblandingur av áhugamálum, var tað brot á lógir um, hvat ein kommuna kann gera, ella var tað okkurt annað.
Og fleiri onnur viðurskifti vóru eisini ivasom eftir sama leisti.

Betri dokumentasjón
Har var lýst, hvørjar uppgávur stjórnarskrivstovan hevur. At vera tænastudepil fyri borgarstjóran og í tí sambandi fekst høvi at vísa myndir av borgarstjóranum í ymiskum høpum. Eitt nú kendu myndirnar av keiini, tá borgasrtjórin stóð fremstur og tók móti manningini á Anitu. Tað virkaði meiri, sum eitt høvi at vísa tað, sum øll eisini vita, at Heðini dámar væl og dugur væl at koma upp á myndir. Heldur ikki her var heilt greitt, hvat tað skuldi vísa um Heðin og Havina, sum vit ikki vistu.
Stjórin í Vinnuhúsinum gjørdi vart við, at Tórshavnar Kommuna ikki bjóðaði øll arbeiði út, men í sendingini var ikki serliga væl dokumenterað at so var. Heldur ikki var dokumenterað, at tað kanska er í stríð við onkra lóg, um kommunur ikki bjóða út. Har var víst á dømið við innspark.fo, sum eftir øllum at døma fekk fleiri arbeiði, uttan at tey vóru boðin út. Men kortini ikki serliga sannførandi, tí  upphæddirnar vóru so smáar og tað ikki var sett inn í, hvørji lógarkrøv eru galdandi á økinum og hvar var íløgur, nýgerð og viðlíkahald. Fólkini aftan fyri Innspark.fo fingu ikki høvi at siga nakað.

Máltalvur og milliónir
Kalda samanberingin av máltalvunum á Tórsvølli og við Løkin var ikki serliga sannførandi. Eru talvurnar eins, eru tær keyptar samstundis, beyð Runavíkar Kommuna talvuna út, eru spurningar, sum ikki vóru svaraðir.
Samanberingin av fyrisitingarligum útreiðslunum við Klaksvíkar Kommunu og Runavíkar Kommunu vóru eisini so sum so. Tað var ikki greitt, hvat kommunal fyrisiting er og um kanska munir eru, hvat krevst av einum høvuðssaði og eini kommunu, sum Klaksvík ella Runavík. Tølini vóru eisini sett upp til kalda samanbering. 78 mill. krónur í Tórshavn, 17 mill. kr í Klaksvík og 13 mill. kr í Runavík. Sjálvandi gevur tað ikki meining bara at seta tølini upp soleiðis. Kanska tað hevði givið eitt sindur meiri meining at samanborið við íbúgvatalið. So hevði úrslitið verið  uml. 3900 kr pr. íbúgva í Tórshavnar Kommunu, uml. 3400 kr. pr. íbúgva í Klaksvík og uml. 5000 kr. pr íbúgva í Runavík. Veit ikki um tað ber til at samanbera soleiðis, men tann spurningurin kundi verið reistur.

21 fólk til Stavanger
Tórshavnar Kommuna sendi nógv fólk á oljustevnu í Stavanger - 21 haldi eg - men hvat vísti tað so, at kommunan í 2013 tók eina skeiva avgerð, ella at kommunan átti ov nógvan pening.
Vit frættu um lønina hjá Heðini Mortensen, men tað var ikki viðgjørt, um tað var rætt ella skeivt, gott ella ringt. Meiri at kalla til forargilsi.
Mest sannførandi í sendingini vóru býráðslimirnir, sum vóru við. Samgongulimirnir, tí teir so týðiliga vístu, at teir hildu einki vera galið yvirhøvur og leppaðu býráðssessirnar í seg. Og Marin Katrina, tí hon týðiliga vísti, at hon ikki dugdi ella tímdi at fylgja ordiliga við, men lat borgarstjóran og meirilutan koyra kommununa.
Eins óskiljandi var, at Kári Mikkelsen, journalistur, var kroystur at svara, hví arbeiði hjá Tórshavnar Kommunu skulu bjóðast úr. Tað má so sanniliga sigast at vera skeivur maður upp móti skeivum veggi.


Valdsmikil ella valdssjúkur
At Heðin Mortensen er valdsmikil er øllum greitt, um hann eisini er valdssjúkur er nakað annað.
Í fyrsta lagi er tað eitt púra greitt tekin um valdssjúku og arrogansu, at hann ikki vildi vera við í sendingini. Ein maður í almennum umboðanarstarvi eigur ikki at nokta - og tað plagar hann heldur ikki. Gott at Kringvarpið gjørdi sendingina kortini.
Í øðrum lagi var tað stutt hugsað av Kringvarpinum ikki at royna tryggja sær, at Heðin vildi vera við. Í eini langtíðarætlan hjá Kringvarpinum - um tey hava eina - at uppbyggja skirvisliga trúvirðið aftur, átti tey í Kringvarpinum at umhugsa at biðið onkran annan gjørt júst hasa sendingina
Samanumtikið eitt sera væl valt evnið, sum so avgjørt er journalistist viðkomandi. Og tað er tekin um forfylging av kringvarpinum, at seta spurningar við, um evnið var journalistist viðkomandi.
At evnið ikki var serliga sannførandi lýst, er nakað heilt annað.
Tað kunnu vera nógvar orsøkir til tað - góðar og minni góðar.
Fakligar sum ófakligar.

Saturday, November 21, 2015

Symbolskt sjálvstýrisstríð

Sjálvstýrisstríðið er í løtuni meiri at kalla eitt tómt symbolskt stríð.
Eitt ð ella eitt einstakt orð eru vorðin plakatin, sum sigur um tú ert fyri ella móti eini sjálvstøðugari tjóð. Um tað eitur nummarplátur ella nummarspjøldur verður mitt í tí heila ein álvarsamur spurningur.
Flyta Dag og Viku fyri X-faktor verður eitt symbolskt kríggj.
Kili ella Chile verður ein av spurningunum, um vit skulu taka ræðið á okkara egna landi og alfabeti.
Inni í symbolsku klokkuni spæla politisku flokkarnir pikk.
"Nei, tú hevur pikkið!"
Hvørki eitt ð ella sjónvarpsskráin hava nakað við veruligt sjálvstýri at gera. Hatta verða altíð spurningar, sum vit skulu taka støðu til - sjálvstøðug tjóð ella partur av heimastýrinum. Vit skulu taka støðu til hasar spurningarnar - tað skulu og eiga allar sjálvstøðugar tjóðir.
Spurningurin er bara, um vit vilja verða ein sjálvstøðug tjóð, og um tað gevur veruligar fyrimunir - og ikki symbolskar fyrimunir. Alt tað symbolska loysist ikki - um vit velja eitt ella hitt.
Veruligir fyrimunir eru heldur ikki bara fíggjarligir fyrimunir - well denn, tað eru tað eisini. Men fyrimunirnir at taka ábyrgd av okkum sjálvum gevur eisini ein lætta. At vita, at eingin annar er har - at hetta er okkara land.
Einki land - heldur ikki Føroyar - kunnu liva uttan tætt samstarv við onnur lond. Sjálvandi vil okkara samstarv verða vent móti Danmark nógv ár afturat - og hví ikki tað?
Og eg haldi, at vit skulu loysa fyri at fáa okkara egnu viðurkenning.
Tá verða vit ikki heft at, hvat Danmark ella onnur lond gera. Heldur ikki lata onnur lond avgera, um vit skulu fara kríggj.
Nú haldi eg at ein góð grundgeving fyri at loysa er, at Danmark fer í kríggj í heilum og vit gerast ein kríggstjóð.
Eg haldi vit skulu loysa og so taka okkara natúrligu støðu í heimssamfelagnum.
Og eg haldi ikki, at pengar skulu verða avgerandi.
Sjálvsvirðið skal vera avgerandi - og rætturin til at siga nei til kríggj.
Yvirtøka av loftrúminum hevur einki við pengar at gera. Tað hevur við ræðisrætt at gera. Heldur ikki yvirtøkan av undirgrundini.
Tað er symbolskt, at vit ikki kunnu fara til olympisku leikirnar undir merkinum. Men tað er eisini eitt prógv um, at vit ikki vilja taka ábyrgdina - ta endaligu.
Einar sjálvstøðugur Føroyar eru ikki eitt symbolskt stríð.

Landsfund fyri læstum hurðum

Pressan hevur ongan sjálvsagdan rætt at verða við til landsfundir hjá politiskum flokkum - heldur ikki Fólkaflokkinum.
Politiskir flokkar skipa seg, sum teir halda er best og soleiðis sum teir halda tað gevur størstu ávirkan - eitt nú flestar atkvøður á valunum.
Fólkaflokkurin hevur so avgjørt at halda landsfund fyri læstum hurðum. Jacob Vestergaard segði við útvarpið, at "tað er í fínasta lagi, at landsfundurin er afturlatin. Tað forðar fyri øsing, at fjølmiðlarnir ikki eru við."
Tí mugu vit, sum ikki eru boðin við á landsfundin, bara hugsa at Fólkaflokkurin heldur, at læstar dyr eru tað besta fyri flokkin.
Fólkaflokkurin skinklar í løtuni. Valúrslitini hava ikki verið góð. Skuldsetingarnar móti formanninum høvdu í øðrum flokkum elvt til orðaskifti um leiðaslan var tann rætta. Ein av vældámdu limunum - Annika Olsen - rennur leys millum flokkar og sjónarmið.
Flokkurin hevur mist undirtøku í høvuðsstaðnum. Flokkurin kallar seg vinnulívsflokk, men meirilutin í tingbólkinum er uppvaksin innan tað almenna.
Einki at ivast í, at flokkurin mist nógv, tá Framsókn var stovnað og tá Annika Olsen segði farvæl við tí grundgeving, at konservativa linjan hevði vunnið.
Nú er bara konsentratið av fólkaflokshugsjónini eftir í flokkinum.
Ein partur av tí hugsjón er, at fjølmiðlar eggja til øsing. Ein annar partur er, at opinleiki órógvar. Ein triði partur er, at flokkurin tekur ikki í álvara tær skøvur, sum formaðurin hevur fingið. 
Tey, sum kanska umhugsa at atkvøða fyri Fólkaflokkinum, sleppa ikki at hoyra, hvørji politist mál flokkurin kjakast um.
Kanska skuldu fólkafloksfólk skeitt í stevnuskránna og vita um okkurt skuldi verið broytt. Kanska hevur flokkurin brúk fyri einum breiðum orðaskifti um stevnuskránna. Kanska eisini einum breiðum orðaskifti um demokratiið í flokkinum.

Fyrsta greinin í stevnuskránni hjá Fólkaflokkinum ljóðar: Hin føroyski Fólkaflokkurin (radikalt sjálvstýri) er ein liberalur, sosialur og demokratiskur sjálvstýrisflokkur.
Flokkurin sigur seg vera demokratiskan, men um hann hevur innhýsis demokrati ber til at ivast um. Limirnir í flokkinum sleppa ikki at koma við uppskotum til formann - tað er tingbólkurin einsamallur, sum tekur sær av tí.

Stevnuskráin er sambært heimasíðuni hjá flokkinum seinast endurskoðað í 1986. Har verður mælt til at sjónvarp og útvarp arbeiða meiri saman. Har verður mælt til at yvirtaka undirgrundina. Har stendur eisini: Fólkaflokkurin vil tryggja teimum, ið ikki eru arbeiðsfør, handliga ella andliga, sømulig kor her á landi. Um skattapolitikk stendur: Fólkaflokkurin vil framhaldandi arbeiða fyri at gera skatta- og avgjaldslóggávuna einfalda og skattabyrðuna rættvísari.

Niðurstøðan er so einføld: Flokkurin skipar seg sjálvur, og Fólkaflokkurin ynskir læstar dyr.

Saturday, October 31, 2015

Um samgonguna: Hartar tann man hevur álit á

Havi hoyrt eitt sindur fyri, at eg havi hartað samgonguna.
Summi siga: Gev samgonguni 100 dagar!
Veit ikki hvaðani tað kemur, men eftir at hava sitið í andstøðu í umleið 1400 dagar og sæð, hvussu stýrt hevur verið, eigur ein nýggj samgonga - sum er samlaða gamla andstøðan - beinanvegin at seta út í kortið, hvussu hetta landið skal stýrast.
Eg haldi, at nýggja samgongan beinanvegin eigur at vísa leiðina, at nú eru vit á veg inn í eina javnari, rættvísari og opnari framtíð.
Havi varðhugan av, at samgongan er um at mála seg yvir í ein krók:
- Skattalættin til tey múgvandi skuldi standa við
- Forskattingin av pensjónunum skuldi standa við
- Skattalætta til lág- og miðallønt
- Ikki sparast á mentaøkinum, almannaøkinum og heilsuøkinum
- Enn er tøgn um uppboðssølu, sum kundi útvega landskassanum inntøkur
- Borgarstjórar í dupultstørvum við dupultum lønum
- Einki uppskot um hjálp til tey, sum liva í fátækraváða
- Størsta byggiverkætlan á landi - Marknagilsdepilin - flýtur

Eg eri ikki vísur í, at nakar skal hava skattalætta. Heldur skulu tey múgvandi gjalda meiri.
Og rætturin til tilfeingið í Føroyum skal ikki latast til tey politiskt úrvaldu fyri lítið og lætt til spekulasjón.
Aksel helt fyri valið, at alivinnan hevði ráð at gjalda meiri. Man hann halda tað enn?
Eg eri so ein, sum haldi, at sjálvandi skulu vit gjalda skatt til mentaøkið, almannaøkið og heilsuøkið - og onnur øki við.
Skattur er ikki nakað avgjald - nøkur revsing - tað er gjald í felagskassan, men so skulu vit øll gjalda skatt.
Eg geri tað fegin.
Og eg vóni og vænti. at henda samgongan fer at duga betur at stýra felagskassanum.
Men so nyttar einki at krógva seg.
Sum fyrrverandi løgmaður helst hevði sagt:
Nú fara vit eftir bóltinum!

Tuesday, October 20, 2015

Tøgnin á tingi, men tíbetur hava vit Jenis

Í morgin er so løgtingsfundur aftur, men ikki nakað at hóma frá samgonguni.
Tíbetur hava vit Jenis av Rana, sum spyr, hvat tveir setningar í samgonguskjalinum merkja. Tað eru setingur um leiklutin hjá tí privata. Gott Jenis! 
Lok tykist vera lagt á ta nýskapan, tann framburð, ta menning, tað bjartskygni sum summi – ja, kanska nógv - væntaðu fór at koma við nýggjari samgongu.
Hvar eru hugskotini? Hvønn veg gongur leiðin – nei eg spyrji bara.
Nú er hálvur annar mánaði síðani nýggja samgongan var skipað.
Løgtingið hevur havt fýra fundir, men teir hava snúð seg um nevndarval og ein sjónleik um eina fíggjarlóg, sum ikki átti nakran góðan.
Fíggjarnevndin hevur havt ein fund 7. oktober, har hon skuldi skipa seg. Fíggjarnevndin lýsti við nýggjum fundi 8. oktober, men sambært heimasíðuni hjá løgtinginum hevur eingin fundur verið aftur.
Hvar er løgmaður, sum skal seta út í kortið, hvønn veg vit skulu fara?
Henrik Old situr í útvarpinum og roksar saman við Katrini Kallsberg.
Eg dugi at síggja, at ein landsstýrisfundur hevur verið – 8. oktober. Har var á skránni:
”Upprit og uppskot um broyting í løgtingslóg um gymnasialar miðnámsútbúgvingar”.
Annars veit heimasíðan hjá løgmansskrivstovuni at siga, at til bera søkja um at gerast starvslesandi á føroysku sendistovunum.
Spennandi at frætta frá løgtingsfundinum í morgin, um samgongan fer at siga frá tveimum av setningunum í samgonguskjalinum.

Wednesday, September 30, 2015

Kinesisk kensla í rættinum í dag


Sat við eini løgnari kenslu í Landsrættinum í dag.
Eina løtu fekk eg eina ófrættakenda kinesiska kenslu. Valdið móti fýra journalistum, tí teir høvdu gjørt sína skyldu: roynt at lýst, hvussu ein landsstýrismaður í fíggjarmálum hevði eina fortíð, har hann hevði latið vørur um diskin uttan at gjalda toll.
Gamaní fyri nógvum árum síðani.
Eingin hevur noktað, at vørur vóru tiknar úr goymsluni uttan at tollur var goldin. Og eingin noktar, at seinasti landsstýrismaður i fíggjarmálum var stjóri í fyritøkuni, tá tað hendi.
Og tað hendi í Sørvági.
Og nú sótu fýra journalistar á ákærubeinkinum fyri at hava roynt at lýst hesa støðuna fyri Føroya fólki.
Rættarmál átti ongantíð at komið upp á tal.

 Onga viðmerking
Tá portal.fo segði søguna fyrstu ferð í desember 2013 vildi Jørgen ikki gera viðmerkingar, og tað vildi hann heldur ikki til útvarpið næstu mánaðarnar. (rætting kl. 20:38 - Jørgen gav eina viðmerking til úf kl. 18 og eina viðmerking til D&V kl. 19 fyrsta dagin).
Heldur vóru journalistarnir hóttir við fongsulsrevsing, um tey skrivaðu um hetta sonevnda toll-málið.
Landsstýrismaðurin átti at virt pressuna so mikið, at hann segði frá síni síðu. Í staðin valdi hann at kasta illgruna á sjálvar miðlarnar fyri forfylging og annað.
Kringvarpið, sum í eina tíð hevði siglt í tungum sjógvi, var eitt lætt offur at seta undir illgruna um alt millum himmal og jørð.
Her er hóskandi at nevna, at eg haldi ikki at alt, sum kringvarpið hevur sagt í hesum máli er eins væl frágingið - fakliga. Tað er týdningarmikið, at journalistikkur, sum er hvassur eisini er fakliga væl frágingin. Men at lýti eru í hvassa journalistikkinum eigur ikki at skugga fyri tí týdningarmesta.
At gera hvassan journalistikk - at tora - eisini tá man verður hóttur við fongsulsrevsing.
Í hesum førinum at lýsa tollmálið var sera týdningarmikð: Valdssterkasti politikarin í landinum hevði verið uppi í einum máli, har vørur vóru seldar uttan at rinda toll.
Og nú sita journalistarnir á ákærubeinkinum og kunnu guðsdoy verða dømdir.
Høvuðsspurningurin tykist verða, um Portal.fo ella kringvarpið hava sagt, at Jørgen hevur gjørt nakað revsivert. Tað kann vera ærumeiðandi. Hvat merkir setningurin: Jørgen snýtti í tolli. Er tað at snýta, at hann ikki rindaði toll ella er at snýta at hava gjørt nakað revsivert. Ella svika, hvat er tað?
Forbannað keðiligt, at kritiskur journalistikkur skal enda í rættinum.
Sum í Kina.

Tuesday, September 29, 2015

Rætta svarið fingu vit ikki frá Anniku


Ein sera lang samrøða við Anniku Olsen í kvøld, sum mest var ein umbering fyri ivasama politiska dømikraft.
At Annika fór úr Fólkaflokkinum gjørdi ikki so nógv bilsin, men at hon fór eina viku eftir valið, var kanska ikki væntandi. Hon hevði sjálv staðið í fremstu røð, tá arbeiðið hjá fráfarnu samgongu skulu seljast og vekslast til fýra ár afturat.
At hon so segði ja til Framsókn og forkvinnusessin í fíggjarnevndini vísir bara, at hon er ein  politikari við persónligum ambisjónum, sum einhvør maður (og hví skuldi hon ikki tað?)
Men so hendir okkurt: persónligt trýst er orðið, sum Annika brúkar.
Ein so royndur politikari, sum smekkar til forkvinnusessin í fíggjarnevndini í eini handavending, má vera von við politiskt og persónligt trýst - og tað sigur hon eisini at hon er.
So má tað vera okkurt annað, sum fekk hana at venda øllum bakið og krógva seg og part av síni familju í ein viku. Var talan um okkurt slag av trýsti, sum hon ikki er von við.
Beinta royndi at spyrja í sjónvarpinum í kvøld, men rætta svarið ivist eg í at vit fingu.
Annika vavdi í longum frágreiðingum um, hví hon fór úr Fólkaflokkinum, og hví hon fóri upp í Framsokn og úraftur.
Fyri mær sá tað út, sum krógvaði hon veruligu grundgevingina.
Og sum skjól brúkti hon ópolitiskar grundgevingar, sum eg eri eisini eitt menniskja, og eg hevði ikki samvitsku til annað, og eg hugsaði um familjuna.
Alla virðing fyri tí, men er tað ein orsøk hjá einum so royndum politikara, sum Anniku?
Eg hvørki kann ella vil krevja nakað svar, men vil bara siga, at vit neyvan hava fingið veruliga svarið enn.

Wednesday, September 9, 2015

Annika vann 961 atkvøður, men meinti hon ikki tað, sum hon segði

961 atkvøddu fyri Anniku Olsen úr Fólkaflokkinum. Men tað er ivasamt, um hon meinti tað, tá hon segði seg stuðla Fólkaflokkin.

Uttanifrá síggja politisk floksskift ofta løgin út og eisini illgrunaverd. Løgin, tí vit trúðu vit høvdu við persónar at gera, sum høvdu sjónarmið, sum flugtaðu við flokssjónarmiðini og sum vardu flokssjónarmiðjini. Løgin tá man letur seg velja fyri ein flokk og beint aftaná takkar fyri seg, tí man er so ósamd við floksins politikk. Janus Rein takkaði fyri seg í Framsókn, Kristianna Winther Poulsen í Sjálvstýrisflokkinum. Løgið bara at skifta sjónarmið frá degi til dags,  men løgnast at gera tað beint eftir at vera vald.
Tá gerst tað eisini illgrunasamt.


Annika Olsen kundi verið farin úr Fólkaflokkinum, tá Poul Michelsen fór, men gjørdi tað ikki. Og tað var rætt sæð, um politikur er soleiðis háttaður, at tað er møguleikin fyri persónligari karrieru, sum telur mest.
Í fýra ár hevur Annika Olsen vart politikkin hjá samgonguni.

Og eisini í valstríðnum var hon eitt av fremstu valevnunum hjá Fólkaflokkinum, har hon eisini vardi politikkin seinastu fýra árini. Væntaði Annika, at møguleikin fyri persónligari karrieru var størstur við at vera verandi í Fólkaflokkinum, so var tað ikki rætt sæð - hesuferð.
Er politikkur soleiðis, at nú hevur hon sæð, at møguleikin fyri persónligari karrieru er størstur uttanfyri Fólkaflokkin?
Ja, nú verður spennandi at hoyra, hvat Annika meinar, tí efir 14 døgum hevur hon slept hesum meiningunum:























Wednesday, September 2, 2015

Bara trý vunnu einsamøll inn á ting

Bara Aksel, Sonja og Høgni vunnu inn á ting við einum atkvøðutali, sum var hægri enn kostaðurin á einum tingsessi.
Í alt vóru greiddar 32.375 atkvøður, og býta vit tað við 33, so kostaði ein tingsessur 981 atkvøður.
Aksel V. Johannesen fekk 2405 atkvøður - tað svarar til 2,5 tingsess til Aksel, Høgni Hoydal fekk 1142 atkvøður og tað svarar til 1,2 tingsess og Sonja Jógvansdóttir fekk 1020 atkvøður - svar til beint yvir ein tingsess.
Øll hini eru vald við hjálp frá atkvøðum til listan ella við atkvøðum frá øðrum valevnum, sum ikki vóru vald. Jacob Vestergaard og Annika Olsen vóru rættuliga nær við einsamøll at vinna sínar sess - Jacob fekk 965 atkvøður og Annika 958 atkvøður.

Annars vænti eg, at tað var óneyðugt at seta iva um býtið millum Nýggja Sjálvstýrið og Framsókn.
Niðanfyri sæst dømi um, hvat skal til í finteljingini fyri at Framsókn fær ein afturat og Nýtt Sjálvstýri missir ein. Í hesum døminum skulu 22 atkvøður flytast beinleiðs frá Nýggjum Sjálvstýri til Framsókn.
Sjálvandi kunnu aðrar broytingar henda, men ikki serliga sannlíkt.

Sunday, August 30, 2015

Helena, Hanus, lygnirnar og skúlasamanlegging


Lygn 1
I skúlasamanleggingini av Venjingarskúlanum og Kommunuskúlanum hava leiðsla, skúlastýrið og politiski myndugleikin lovað at ongir flokkar skulu syndrast. Her er lyftið frá Helenu Dam á Neystabø.

Longu fyrsta skúladag eftir summarfrítíðina blivu allir 8. flokkarnir í Skúlanum á Fløtum syndraðir sundur, uttan nakra sum helst kunning frammanundan til foreldur ella næmingar. Onkur flokkur hevur ongar av somu lærarunum, sum teir høvdu í Venjingarskúlanum.

Lygn 2
Hanus Joensen, skúlastjóri, segði, at tað hevði týdning at savna allar flokkar á sama aldursstigi. Afturtfyri lovaði hann, at børnini á Venjingarskúlanum skuldu hava somu tilboð, sum børnini í Kommunuskúlanum. (Sum átti at verið sjálsagt, tá tey ganga í sama skúla)
Soleiðis segði Hanus í útvarpinum:



Tað var lygn. Nú tvær vikur eru farnar av skúlaárinum, hava vit foreldur at børnum í Venjingarskúlanum fingið at vita, at okkara børn ikki fáa sama tilboð um tónleikaundirvísing og myndlistundirvísing.

Her sæst meiri um tónleikatilboðið í Kommunuskúlanum.

Av onkrari orsøk hevði tað týdning at leggja skúlarnar saman mitt í einum skúlaári. Helena Dam á Neystabø hevði eina frágreiðing i Sosialinum seinasta vikuskiftið, men at svara foreldrum aftur, tað hirðir hon ikki. Hetta hevur í eina viku staðið ósvarað á síðuni hjá Helenu Dam á Neystabø
 
Vit kenna ikki røttu frágreiðingina til at samanleggingin skuldi skundast ígjøgnum, men eftir at hava sæð alment innlit bæði úr Menamálaráðnum og Fíggjamálaráðnum, halda vit, tað helst var einasti máti at gera Hanus Joensen til stjóra, uttan at lýsa starvið leyst á virðiligan hátt. Tá eitt stjórastarv skal latast uttan um vanligar setanarreglur, mugu børnini bara liva við tí.

Saturday, August 15, 2015

Føroyingahavnin: Restirnar rotnaðar

Føroyingahavnina er í bakborði, tá vit stevna inn eftir fjørðinum í dýrdarveðri. Tað tók bara tveir tímar at stima úr Nuuk og suðureftir. Summarið er komið og sólin stendur sterk á saltgoymsluna, sum er fyrsti bygningur, sum sæst, tá vit sigla inn eftir fjørðinum.
Tað sær ikki vandaleyst út at leggja at træbryggjuni, tí leggja vit bátin fyri kýla og rógva í land í einum lítlum gummibáti.
Tað er púra kvirt og tómt.
Ringt at síggja fyri sær, at fyri nógvum árum síðani hava stór frystiskip lagt til bryggjuna og flutt fleiri túsund tons av flaki og saltfiski til meginlandið. Og larmandi kranar sveiggjaðu inn og úr saltgoymsluni.
Á landi vóru fleiri hundrað fólk – summi á flakavirkinum, summi í salfiskinum, summi á sjómansheiminum, summi í smiðjuni, summi í norska vælferðahúsinum. Summi í ”Himmelbjerget”, sum skrivstovu- og handlishúsið var rópt og sum eisini gjørdist eitt eyðkenni fyri Nordafarstøðina í Føroyinghavnina. Arbeiðsfólkið búði í barakkunum. Kanska onkur stóð og fekk sær ein pylsu í pylsuvogninum, sum stóð við smiðjuna.
Nordafar-støðin var bygd í 50-unum, tá gamla Føroyingahavnin – longri úti á fjørðinum - var niðurløgd og føroyingar kastaðu saman við norðmonnum og danskarum.
Har var stór saltgoymsla, flakavirkið og frystarí, og Føroyingarhavnin virkaði sum inn- og útskipingarhavn og var eisini týðandi útgerðarhavn hjá fremmandum skipum í Grønlandi.
Fyrst í 80-unum minkaði virksemið í Føroyingahavnini, men roynt varð at halda lív í Nordafar. Løgtingið og Fiskasølan royndu at blása lív í støðina í 80-unum, men tað bar ikki til.
Síðst í 80-unum fór Nordafar á húsagang. Roynt varð at selja, tað sum seljast kundi.
Síðani 1920-unum hava føroyinar róð út og fiskað í Grønlandi. Okkurt árið vóru væl yvir hálvt hundrað bátar í Grønlandi – smáðir útróðrabátar, sluppir, línuskip og trolarar.
Í 25 ár hevur støðin ongan góðn átt. Í dag standa bygningarnir tómir og oyddir - sum eitt søgufrøðiligt prógv um, hvat hendir við einum lítlum býi, tá øll eru rímd.
Ikki ein rútur var heilur – fleiri síggja út at vera skotnir í knús - og kanska eitt ella tvey borð stóðu á fýra beinum.
Eini 18 tons av salti standa enn inni í saltgoymluni og enn liggur pakningur at L/F Fiskasøluni og sløðist á gólvinum.
Men í dag er púra kvirt á Nordafar-støðini.