Sunday, August 25, 2013

Lek, lek, lek

2013: Glenn Greenwald, sum skrivaði fyrstu greinarnar um
avdúkingarnar hjá Snovden í Guardian
Hví hundin hevur eingin likið uppskotið til sáttmála millum Landsstýrið og danska pensjónsfelagið til pressuna?
Er einki so frætt embætisfólk í Tinganesi ella í Fíggjarmálaráðnum, at okkurt er sum sigur teimum, at her stendur so nógv upp á spæl, at sáttmálauppskotið skal út til almenningin?
Kom so!
Lek, lek, lek!!!
Taka øll embætisfólk undir við, at løgtingið og Føroya fólk ikki skulu vita, hvat Kári P. Højgaard ætlar at binda allar føroyingar til í eini 50 ár?
2013: Edward Snowden, sum avdúkaði NSA
Meg lysti at frætt, hvat vit skulu við embætisfólkum, sum bara sita og klappa, tá undirgravandi virksemi hendir beint framman fyri teirra eygum.

Føroyski Snowden, hvar ert tú?
Føroyski Manning, hvar ert tú?
Føroyski Glenn Greenwald, hvar ert tú?

Glenn Greenwald er journalisturin, sum í Guardian, skrivaði avdúkingarnar hjá Snowden, um hvussu amerikanska fregnartænastan NSA lurtaði og fylgdi við í øllum telefonsamrøðum og teldusamskifti hjá stórt sæð øllum, stórt sæð altíð.
Glenn Greenwald helt røðu á eini ráðstevnu ”Socialism 2013” í Chicago 28. juni í ár.
Í røðuni segði hann tvær søgur, um journalistikk.

Send hann heim
Fyrra søgan var um amerikanska krígskorrespondentin David Halberstan. David Halberstan vann sum bert 30 ára gamal Pulitzer-virðislønina fyri sítt journalistiska arbeiði undir Vietnam-krígnum.
1964: David Halberstan, sum hvassliga talaði at
lygnunum frá amerikansku herovastunum.
Í 2005 helt David Halberstan røðu á Kolombia Journalistskúlanum. Ein av teimum lesandi spurdi, hvat var stoltasta løtan í hansara journalista lívi.
David Halberstan segði, at tað var tá hann var í Vietnam í 1963-64, sum ein ungur krígskorrespondentur. Hann hevði verið á hermótinum og sæð, hvar veruliga hendi. Tá hann seinni sama dag var á tíðindafundi hjá amerikanska herinum og hoyrdi, hvat herovastarnir søgdu, visti hann, at tað var lygn.
Heldur enn at bera lygnirnar víðari, reistist hann og við hvøssum orðum beint í andlitið á herovastunum, segði, at hann visti at tað, sum teir søgdu var lygn.
Aftaná vendu herovastarnir seg til leiðsluna á New York Times og kravdu, at David Halberstan var fluttur úr starvinum, sum korrenspondentur í Vietnam.
Tað var hansara stoltasta løta, sum journalistur. At hann østi herovastarnar so nógv, at hann var sendur heim.
Tað hendingina setti Glenn Greenwald upp í móti eini aðrari søgu, sum hann helt lýsti hin endan av, hvat journalistikkur er.

Obama dámdi okkum so væl
Tað kom fram í eini samrøðu, sum Bill Keller, ábyrgdarblaðstjóri á New York Times, hevði við BBC um, hvussu New York Times gjørdi við skjøl, sum blaðið hevði fingið frá Wikileaks.
2012: Bill Keller, stjóri á New York times, sum
frøddist yvir, at Obama rósti blaðnum.
Ábyrgdarblaðstjórin vísti á munin millum New York Times og Wikileaks, sum bara almannakunger ein rúgva av skjølum.
Bill Keller greiddi frá, at New York Times fór til Obama-umsitingina við spurninginum: ”Hetta ætlað vit at almannakunngera. Halda tit, at vit skulu tað?”
Amerikanska stjórnina svarði aftur: ”Hatta skulu tit ikki skriva, og hatta skulu tit ikki skriva og heldur ikki hatta.” Bill Keller var errin av hesum samstarvi og var errin av, at Obama-umsitingin fleiri ferðir hevði sagt, hvussu ábyrgdarfull tey høvdu verið á New York Times.
Glenn Greenwald brúkti hesar báðar søgurnar til at vísa munin á David Halberstan, sum mátaði góðan journalistikk eftir, hvussu ill hann kundi gera fólkið, sum sat við valdið, og Bill Keller mátaði góðan journalistikk eftir, hvussu stóra vælvild mann kundi fáa frá fólkinum, sum sat við valdið.

Øs valdspersónarnar
Glenn Greenwald endaði hendan partin av síni røðu við niðurstøðuni:
”Um tú er ein av teimum, sum fær vælvild frá teimum, ið sita við valdið, so kanska tú dugur væl títt arbeiði, men tú ert ikki ein journalistur.”

Tíverri hevur ikki borið til, at øsa tey, sum sita við valdinum. Og tað er uppgávan.
Í hvussu so er hjá journalistum. Um summi embætisfólk gera tað saman, men meiri stillisliga, so er tað eisini fínt.

Koma so!
Lek, lek, lek.


(Miðlabroddur í punktum.fo í Dimmalætting 23. august 2013)