Skrásett parlag millum loyvi og skip
Afturvendandi leikurin í fiskivinnuni er at keypa seg til skrásett parlag millum loyvi og skip. Ein vegur til eitt eydnusamt parlag er at keypa og selja sama skip fleiri ferðir. Og tað verður ornað á skriviborðinum. Trolarin Beinisvørð var keyptur og seldur fýra ferðir fyri at para veiðirættindi hjá Vesturskin í Sørvági og trolaran úr Vági. 16 milliónir krónur lógu eftir í Sørvági hjá Vesturskin – sum ikki er nakað skip, men eitt partafelag.
Øssur Winthereig - PRESS
25. juni í ár vóru tríggir
keypssáttmálar dagfestir. Allir tríggir sáttmálarnir eru um sølu
av trolaranum Beinisvørð.
Sakførarar og reiðarar høvdu gjørt
eina konstruksjón, hvussu fiskiloyvi frá Vesturskin í Sørvági
kunnu parast við Beinisvørð úr Vági.
Hetta er paringaleikurin í
fiskivinnuni. Skip og loyvi verða parað.
Beinisvørð fór nú nakrar túrar
eftir skriviborðinum og stevndi aftur til reiðaran í Vági við
veiðirættindunum hjá Vesturskin í Sørvági.
Á fyrsta túrinum á skriviborðinum
fór Beinisvørð frá smápartafelagnum Sancy Trawl til partafelagið
Baglhólm, og tá var prísurin 15 milliónir krónur. Annar túrur á
skriviborðinum var til sp/f Vesturskin í Sørvági og prisurin var
aftur 15 milliónir krónur. Triðji túrurin var yvirum borðið
aftur til Sancy Trawl, men nú var kostnaðurin hækkaður til 31
milliónir krónur.
16 milliónir lógu eftir í Sørvági.
Í august var fjórði túrurin, sum
gekk til Baglhólm - aftur fyri 15 mill. kr.
Innvikla at keypa loyvi
- Tað snúi seg um, at vit skuldu
keypa nøkur loyvi úr Sørvági. Og tað skuldu tveir sakførarar og
ein frá Vørn til at fáa flutt loyvini hendan vegin. Tað er blivið
so innviklað, at man má finna, hvar í lógina man skal fara fyri
at vita, hvussu man skal gera, sigur Alex Vilhelm, sum er reiðari á
Beinisvørði.
Alex Vilhelm sjálvur var stjóri í
Sancy Trawl, sum seldi til Baglhólm, og har var Alex Vilhelm eisini
stjóri. Hann skrivaði undir bæði sum seljari og keypari. At
hjálpa sær høvdu suðringarnir Eyðfinn Jakobsen advokat, og
sørvingarnir høvdu Poul Hansen, advokat.
Ikki nakað óvanligt í
paringarleikinum í fiskivinnuni, men innviklað og ógjøgnumskygt.
Lógin, sum Alex Vilhelm sipar til, er
lógin um vinnuliga fiskiskap. Lógin er 20 ára gomul og skal áseta
allar reglur um fiskiskap í Føroyum. Lógin er broytt ótalligar
ferðir og er vælegnað at finna hol í og at finna greinar í, sum
til ber at loypa bukk um.
Og tað er hvørki ólógligt at leita
eftir holum ella at loypa bukk.
Ein av greinunum í lógini um
vinnuliga fiskiskap, sum ofta liggur ovarliga á skriviborðunum hjá
advokatum og reiðarum er grein 8 stk. 4. Í hesi greinini liggur
grundarlagi
fyri tí sum kann seljast og keypast.
Orðið er: ”tilsøgn”.
Lóg um skrásett parlag millum
loyvi og skip
Grein 8 stk. 4 í lógini um vinnuliga
fiskiskap snýr seg um veiðuloyvi hjá reiðarum, sum einki skip
eiga. Nógvar grundir kunnu vera til, at reiðarar hava rættindi og
einki skip. Skipið kann vera selt, tað kann verða sokkið ella
okkurt triðja.
Í lógini um vinnuligan fiskiskap skal
hendan grein geva teimum reiðarum ein kjans at útvega sær nýtt
skip, um teir selja, høgga upp ella missa skipið.
Í lógargreinini
stendur: ”Verður fiskifar við veiðuloyvi lagt med alla .... ella
farið verður strikað í skipaskránni, kann landsstýrismaðurin
eftir umsókn veita eigaranum tilsøgn um veiðuloyvi til annað
fiskifar ístaðin, sum skal verða skrásett í skipaskránni innan
2 ár frá tí degi, at tilsøgnin er givin.”
Hetta er greinin um skrásett parlag
millum skip og loyvi.
Í lógini um skrásett parlag millum
skip og loyvi er tað landsstýrismaðurin sum skal góðkenna at
skip kann parast við onnur loyvi. Og tað ger landsstýrismaðurin,
og eingin annar kann tala at.
Í fyrsta lagi gevur landsstýrismaðurin
reiðaríðum eina ”tilsøgn” eftir grein 8 stk. 4.
Og ein tilsøgn er eins gott og reiður
peningur. Eitt skip kann bara fara ein skriviborðstúr inn í tað
felagið og so útaftur við veiðurættinunum.
Tilsøgnin er váttanum frá landsins
hægsta myndugleika, at reiðaríið kann varðveita fiskirættindini
í tvey ár, hóast tað einki skip hevur. Og við eitt sindur av
advokathjálp kann loyvið gerast til reiðan pening.
Í fiskivinnustýrinum kunnu tey ikki
við vissu siga, hvussu nógvar slíkar tilsøgnir er givnar.
- Tað eru ikki nógvar, men tað eru
altíð nakrar, sigur Rógvi Reinert, aðalstjóri.
Tilsøgnin skal aktiverast
At gera ein tilsøgn til reiðan pening
er í roynd og veru einfalt.
”Tilsøgnin skal aktiverast,”
verður ofta sagt.
Og tað var konstruksjónin sum var
gjørd á skriviborðinum 25. juni í ár. Ein konstruksjón sum
skuldi aktivera tilsøgnina hjá Vesturskin. Tí Vesturskin var ikki
nakað skip. Vesturskin var eitt partafelag, sum hevði átt
Vesturskin, sum felagið ikki longur hevði.
Men partafealgið Vesturskin hevði
eina tilsøgn.
Alex Nielsen váttar, at tann knortluti
vegurin til Sørvágs var neyðugur fyri at para loyvi frá
Vesturskin við Beinisvørð.
- Tá Beinisvørð kemur aftur úr
Sørvági er keypsprísurin 16 milliónir hægri. Er tað so einfalt,
at tað er tí, at nú er loyvið parað við Beinisvørð?
- Ja..., svarar Alex Nielsen og leggur
afturat, at grundin til, at Beinisvørð er keyptur og seldur fleiri
ferðir er fyri at flyta loyvi aftur og fram.
- Man ger alt hatta fyri at fáa
økonomi í tað, fyri at útnytta veiðirættindini, fyri at skapa
arbeiðspláss og fyri at fáa vinning úr vinnuni, sigur Alex
Nielsen.
Ein
hálv milliard í keyp og sølu
Landsstýrismaðurin
í fiskivinnumálum svaraði 8. oktober einum fyrispurningi í
løgtinginum um keyp og sølu av fiskiførum við veiðiloyvi.
Í
svarinum er yvirlit yvir veiðiloyvi, sum eru flutt millum skip og
yvirlit yvir skipasølur í 2013.
Landsstýrismaðurin
sigur, at í alt hava verið 41 skipasølur, og at skrásetta virðið
í teimum 41 sølunum tilsamans er góðar 552 mió. kr.
Tað
ber ikki til at frætta úr Fiskimálaráðnum, hvussu stórur partur
av hesi hálvi milliard er fyri skip og hvussu nógv er fyri
veiðirættindi.
Jacob
Vestergaard, landsstýrismaður svarar: ”Fiskimálaráðið hevur
onga skráseting ella meting av, hvat er virðið á sjálvum
fiskifarinum, og hvussu nógv kann metast sum gjald fyri veiðiloyvi.”
Men
í døminum við Beinisvørði vóru 16 mill. kr fyri rættindi.
Landsstýrismaðurin
veit ikki, hvussu nógvar paringarkonstrukjónir eru gjørdar.
Men
at tað hendir, at tað er lógligt, og at tað er gott, ivast
landsstýrismaðurin ikki í.
”Lógir
og kunngerðir eiga at stuðla undir skynsaman rakstur, virðisskapan
og produktivitet.
Eg
haldi, at ein liður í hesum er, at vinnan hevur møguleika at
tillaga virksemið og optimera raksturin við at flyta veiðiloyvi og
at avhenda fiskirættindi.
Sum
eg dugi at síggja, eru nógvar av sølunum av fiskiførum og
flytingum av veiðiloyvum í ár gjørdar við eittans enda máli –
nevniliga at fáa gagnnýtt makrelkvotur í 2014 við betri egnaðum
fiskiførum.” sigur Jacob Vestergaard, landsstýrismaður.
Innlagdar
seinkingar
Konstruksjónin
á skriviborðinum 25. juni í ár kann ikki í sær sjálvum
aktivera nakra tilsøgn. Landsstýrismaðurin skal eisini geva síni
loyvi.
Og
hetta verður gjørt á túrunum tvørtum um skriviborðið. Tí
verður ein ávís seinking løgd inn í skriviborðstúrarnar.
14. juli verður boðað frá til
Skipaskrásetingina, at Beinisvørð er selt til Baglhólm.
Fiskimálaráðið góðkennir sølu og ymisk onnur viðurskifti. Í
fráboðanini til Skipaskrásetingina verður víst til keypssáttmála
frá 25. juni.
Tveir dagar seinni 16. juli kemur aftur
fráboðan til Skipaskrásetingina, at Beinisvørð nú er seldur til
Vesturskin og víst verður til keypssáttmála frá 25. juni.
Fiskimálaráðið fer beinanvegin í sving og góðtekur paringina
millum loyvini hjá Vesturskin og Beinisvørð.
Aftur tveir dagar seinni 18. juli
verður boðað frá til Skipaskrásetingina, at Beinisvørð er
seldur frá Vesturskin til Sancy Trawl og víst verður til aftur
keypssáttmála frá 25. juni.
Eftir skriviborðstúrin lógu 16
milliónir eftir í Sørvági – prísurin fyri veiðuloyvið, sum
var knýtt í eina tilsøgn.
Og so loysti Beinisvørð frá
skriviborðinum.
